10 Oktober Avondje Sterrewacht: is sterrenkunde een enge wetenschap?

10 Oktober Avondje Sterrewacht: is sterrenkunde een enge wetenschap?

Het heelal heeft zo zijn enge kanten: zwarte gaten die hun omgeving opslorpen, sterren die ontploffen waarbij totale planetenstelsels verdwijnen en complete melkwegstelsels die op elkaar botsen. Ook dicht bij huis is het niet veilig: op aarde storten soms grote rotsblokken neer die aan veel leven op aarde een eind maken.
Maar is de sterrenkunde ook een enge wetenschap? Jazeker, maar niet daarom.
Vergeleken met de andere delen van de natuurwetenschappen kunnen sterrenkundigen maar een beperkt arsenaal aan methodes en technieken gebruiken.
Wij, mensen, gebruiken vijf zintuigen om onze omgeving te ervaren (voelen, ruiken, proeven, horen en zien) en in …

26 Oktober Nacht van de Nacht

26 Oktober Nacht van de Nacht

Op Zaterdag 26 Oktober 2019 van 20.00 tot 23.00 valt er veel te beleven op de Leidse Sterrewacht!! Tijdens deze avond is de Leidse Sterrewacht aan de Witte Singel open voor het publiek. Op deze avond wordt U in de gelegenheid gesteld door de Werkgroep Leidse Sterrewacht om kennis te maken met de hobby Sterrenkunde.

Bovendien wordt op 26 Oktober speciaal aandacht gevraagd voor het probleem lichtvervuiling door bij een aantal monumenten in Leiden de lichten te doven.

Bij goed weer zullen de telescopen op mooie objecten staan. Bijvoorbeeld de mooie dubbelster Albireo of de Ringnevel!

Het programma op de Leidse …

7 November Avondje Sterrewacht: we zoeken de zon op!

7 November Avondje Sterrewacht: we zoeken de zon op!

Op deze avond leert u onze zon pas echt kennen. Zij zal nooit meer alleen een plezierige licht- en warmtebron zijn. U weet straks hoe de zon die enorme hoeveelheid energie die daarvoor nodig is produceert en wat voor interessante verschijnselen zich nog meer op het oppervlak én in het inwendige van de zon afspelen. U weet wat zonnevlekken en zonnevlammen zijn en welke rol kernfusie speelt. U maakt kennis met het “lied”van de zon (jawel!) en hoe de zon het ruimteweer beïnvloedt.
In de zon liggen zal nooit meer hetzelfde zijn.

Spreker: Prof. Dr. Robert J. Rutten
Prof. Dr. …

5 September Avondje Sterrewacht: Geschiedenis Sterrewacht en sterrenkunde

5 September Avondje Sterrewacht: Geschiedenis Sterrewacht en sterrenkunde

De (oude) Sterrewacht, een aantal jaren geleden grondig gerestaureerd, staat symbool voor het baanbrekend wetenschappelijk onderzoek dat hier heeft plaats gevonden. Onderzoekers van de Sterrewacht hebben Leiden op de “astronomische wereldkaart” gezet.

Na een korte voorgeschiedenis over de ontwikkeling van de Sterrenkunde maakt u de ontwikkelingen mee van de Sterrenkunde in Leiden. U volgt de bouw en uitbreidingen van Sterrewacht. U maakt kennis met beroemde Leidse sterrenkundigen en hun  wetenschappelijke resultaten.


Spreker: Ir. Lex Scheers

Lex Scheers is vanaf zijn natuurkunde studie al geïnteresseerd in astronomie. In de werkzame periode van zijn leven, bij een multinational met een schelp, werd …

Eerste meting van afstand tot een ster

Eerste meting van afstand tot een ster

Tot 1838 was de afstand tot geen enkele ster (behalve de zon) gemeten. In dat jaar werd de afstand tot het sterrenpaar “61 Cygni” bepaald door Friedrich Bessel.

Deze ster was gekozen om zijn grote eigen verplaatsing tussen de sterren, en de verwachting was dat hij daarom relatief dicht bij zou staan. Die verwachting bleek gerechtvaardigd. De ster bleek ruim tien lichtjaren weg te staan. In de huidige tijd passeert het sterrenpaar toevallig een (zwakke) ster op de achtergrond.

Op de drie opnamen vanaf de Oude Leidse Sterrewacht uit 2014, 2015 en 2019 is de verplaatsing dan ook makkelijk te …

Het zwarte gat van M87

Het zwarte gat van M87

Kort geleden was de eerste opname van een zwart gat in het nieuws. Deze zit in de kern van het reuzen melkweg-stelsel “M87”, in de groep van melkwegen in het sterrenbeeld Maagd. Deze melkweg is een sterke bron van straling over het hele spectrum.

Al een eeuw is bekend dat er een scherp gerichte straal materie uit het centrum gestoten wordt. De hoofdfoto links geeft een overzicht van het gebied rond M87, op een opname gemaakt op de Oude Sterrewacht. Rechts boven is op een uitvergroot detail de straal (“jet”) nét zichtbaar. Rechts midden toont een afbeelding van de Hubble …

Zonnekijkdag op de Sterrewacht

Zonnekijkdag op de Sterrewacht

Op zondag 7 juli van 12.00 tot 17.00 uur werd voor de eerste keer op de Leidse Sterrewacht een zonnekijkdag georganiseerd. Er was vrij veel bewolking en van de 5 uur konden 3 uur de zon bewonderen. In totaal waren er 220 belangstellenden. Het enthousiasme was groot en de vrijwilligers hebben er een mooie middag van gemaakt.

Met dank aan Arjan, Marcel, Sander, Johan, Jan, Hans, Aart en Theo die als vrijwilligers de zonnekijkdag uitleg aan de bezoekers hebben gegeven.
In totaal hadden we 3 telescopen met zonnefilter en 1 Lunt opgesteld.
Door Kaiser en een aantal WLS leden werd

…
7 Juli – Landelijke zonnekijkdag

7 Juli – Landelijke zonnekijkdag

Op 7 juli 2019 wordt er in Nederland de landelijke zonnekijkdag georganiseerd. Op de Leidse Sterrewacht worden op die dag van 12.00 tot 17.00 uur zonnekijkers geïnstalleerd en kan het publiek de zon bekijken met zonnevlekken en andere zonneactiviteiten.

Ben je niet in Leiden en wil je ergens anders gaan kijken of wil je meer informatie, ga dan naar de site van de KNVWS…

Lichtlab – interferometrie

Lichtlab – interferometrie

Enkele jaren geleden, 14 september 2015 om precies te zijn, werden voor het eerst zwaartekrachtgolven waargenomen met zeer gevoelige apparaten, de LIGO interferometers in de USA. 100 jaar eerder werd het bestaan van zwaartekrachtgolven voorspeld door Albert Einstein in zijn Algemene Relativiteitstheorie. Maar Einstein schreef er meteen bij dat de effecten zo klein waren dat men die wel nooit zouden kunnen meten.

Dat het nu toch mogelijk is zwaartekrachtgolven waar te nemen is enerzijds het gevolg van voor Einstein niet voorstelbare ontwikkelingen in de meettechniek en anderzijds dat er wel heel sterke bronnen van zwaartekrachtgolven zijn.

De bronnen zijn snel …

Supernova gefotografeerd

Supernova gefotografeerd

Buiten het onderhouden van de telescopen en de Avondjes Sterrewacht, houden onze leden zich ook wel eens met astrofotografie bezig.

Op 1 mei 2019 verscheen een supernova in de verre melkweg NGC5353 (in het sterrenbeeld Jachthonden). De getoonde opname is gemaakt door Johan van Kuilenburg met de C14 en toont deze supernova twee weken later. De foto is ongeveer twee volle manen groot. De twee uitsneden rechts zoomen in op deze ster.
Klik op de foto voor de originele grootte.

…