Lokale sterrentijd
Wat is sterrentijd?
Zie voor enig inzicht de uitleg in Wikipedia: Sterrentijd
Lokale sterrentijd
Samengevat, is de sterrentijd voor een punt op aarde gebaseerd op de rotatie van de aarde, waarbij een volledige 360°-cyclus t.o.v. de sterrenhemel, wordt uitgedrukt in [00:00:00 – 24:00:00]h:m:s, vallend in een tijdspanne van 23u56m4.091s van onze gemiddelde zonnetijd, en zijnde 00:00:00 als het lentepunt door de lokale meridiaan gaat.
Per dag loopt de sterrentijd een kleine 4 minuten vooruit op onze gemiddelde zonnetijd.
Hoe vind je lokale sterrentijd?
In plaats van een speciaal uurwerk daarvoor, zijn er tegenwoordig handige hulpmiddelen, zoals apps voor de tablet en smartphone, die je de lokale sterrentijd tonen op basis van de intern beschikbare geografische positie (GPS).
Een voorbeeld voor Android is Sidereal Clock en voor iOS is er Sidereal Time.
Voor de desktop en laptop vind je onder andere een applet, waarbij je zelf de plaatselijke geografische lengte moet invoeren.
Voor de Leidse Sterrewacht is dat dan bijvoorbeeld (userinput:) 4.48500°E.
Waarom lokale sterrentijd?
Voor astronomische waarnemingen moeten we een tijdcyclus en een referentiepunt aanhouden die beide verankerd zijn in de om ons heen draaiende hemel.
Geografische coördinaten
Een positie op aarde definiëren we door een geografische breedte en geografische lengte.
De breedte is een hoek, met als referentie de evenaar, [-90 -0- +90]graden
De lengte is een hoek, met als referentie de nulmeridiaan [180E -0- 180W]graden.
Astronomische coördinaten
De breedte (hoogte) van een sterpositie (de declinatie) kunnen we op dezelfde wijze definiëren.
Het vlak van onze equator breiden we buiten de aarde uit zodat dit de hemelequator vormt.
Voor de lengte van een sterpositie moesten we een vast referentiepunt aan de hemel kiezen.
Dat is het lentepunt geworden, gedefinieerd als de maartequinox, waar de zonnebaan (ecliptica) in opgaande richting de equator snijdt. Dit punt ligt in het sterrenbeeld Vissen.
Vanuit dit punt wordt de lengte van een sterpositie gedefinieerd als de hoek in oostelijke richting langs de hemelequator, uitgedrukt in [00:00:00 – 24:00:00]h:m:s in plaats van [0 – 360] graden.
Deze astronomische lengte van een sterpositie wordt Rechte Klimming genoemd.
Lokale sterrentijd voor astronomisch waarnemen
Stel de declinatie van een sterpositie bekend en instelbaar.
Stel de Rechte Klimming van een sterpositie bekend (tabel).
Waar vinden we nu die ster?
Dan moeten we weten waar onze waarneempositie zich bevindt in relatie tot het lentepunt.
En dat is dus onze lokale sterrentijd, ook een hoek uitgedrukt in tijdseenheden.
De richting, waarin we nu moeten kijken t.o.v. het zuiden in onze waarneempositie, ofwel de hoek die de uuras (is evenwijdig aan de aardas) daartoe moet worden gedraaid, stellen we als volgt vast:
Uurhoek ster = (Lokale Sterrentijd – Rechte Klimming van de ster).